Premijera FIUMANI: EUROPEI PER TRADIZIONE E UN PO’ PER FORZA / FIJUMANI: EUROPLJANI PO TRADICIJI, POMALO I SILOM
Un giornalista in cerca di una Capitale Europea della Cultura si ritrova in una città portuale dove nulla sembra corrispondere alle sue aspettative. Tra container arrugginiti e rider in bicicletta, viene indirizzato a salire i gradini verso Tersatto, dove nell’aula universitaria del Professor Vanni D’Alessio una stravagante compagnia di studenti sta per rivelargli molto più di quanto cercasse.
Fiumani: europei per tradizione e un pò per forza è una lezione drammatizzata di storia sulla Fiumanità e le identità di Fiume. Un viaggio tra letture offerte da romanzieri e studiosi di letteratura, storici e altri intellettuali della storia di Fiume. Con la presenza del vero Professor D’Alessio e un cast di attori nei panni di studenti e personaggi storici, lo spettacolo ci guida attraverso documenti, lettere e memorie che raccontano una città dalle molteplici identità.
In un’alternanza di rigore storico e ironia, di testimonianze autentiche e momenti meta-teatrali, emerge il ritratto di un luogo che è stato crocevia di lingue, culture e destini. Senza cadere nella nostalgia o nella semplificazione, lo spettacolo ci ricorda come l’identità di una città non stia nei grandi eventi o nelle definizioni ufficiali, ma nelle storie intrecciate di chi l’ha abitata.
Perché alla fine, forse, non importa quale sia la Capitale della Cultura che stavamo cercando: ogni città ha la sua storia da raccontare, se solo sappiamo ascoltare le voci giuste per comprenderla.
/
Novinar u potrazi za Europskom prijestolnicom kulture nalazi se u lučkom gradu gdje ništa ne odgovara njegovim očekivanjima. Među zahrđalim kontejnerima i radovima u tijeku, upućen je na stepenice prema Trsatu, gdje će mu u sveučilišnoj učionici profesora Vannija D’Alessija neobična skupina studenata otkriti mnogo više nego što je tražio.
“Fijumani: Europljani po tradiciji, pomalo i silom” je predstava predavanje koja pretvara razočarano istraživanje u neočekivano otkriće. Uz prisutnost pravog profesora D’Alessija i glumačke ekipe u ulogama studenata i povijesnih likova, predstava nas vodi kroz dokumente, pisma i sjećanja koja pripovijedaju priču grada višestrukih identiteta.
Izmjenjujući povijesnu točnost i ironiju, autentična svjedočanstva i meta-teatralne trenutke, izranja portret mjesta koje je bilo raskrižje jezika, kultura i sudbina. Bez upadanja u nostalgiju ili pojednostavljivanje, predstava nas podsjeća da identitet grada ne leži u velikim događajima ili službenim definicijama, već u isprepletenim pričama onih koji su u njemu živjeli.
Jer na kraju, možda i nije važno koju smo Prijestolnicu kulture tražili: svaki grad ima svoju priču za ispričati, ako samo znamo slušati prave glasove kako bismo je razumjeli.
La lezione-spettacolo è in lingua italiana senza sottotitoli. / Predstava lekcija se izvodi na talijanskom jeziku bez titlova.
„Fijumani: Europljani po tradiciji, pomalo i silom“ je dramatizirano predavanje koje istražuje fijumansku posebnost i višestruke identitete Rijeke. To je putovanje kroz povijest grada i njegov europski karakter, s ciljem razumijevanja kako se ovaj specifičan identitet oblikovao i učvrstio tijekom vremena.
Predavanje se odvija na hrvatskom i talijanskom jeziku na kojima čitamo djela romanopisaca, povjesničara i književnih teoretičara, uvezano refleksijama i provokativnim pitanjima koja potiču raspravu sa studentima. Zajedno analiziramo kako su grad doživljavali i proživljavali Hrvati, Talijani i ostali stanovnici takozvane „Luke različitosti“.
Polazeći od tekstova Velida Đekića, nastojat ću objasniti što Rijeku čini jedinstvenom, a istodobno sličnom drugim europskim gradovima. Rijeka pripada Srednjoj Europi, dijeleći iskustvo s gradovima poput Trsta/Trsta/Triesta, Tešina/Cieszyna/Těšína, Bratislave/Pressburga/Pozsonyja i mnogih drugih. Ono što je čini posebnom je njezina dvostruka duša: Rijeka je istodobno mediteranska luka i središte srednje Europe, sjecište balkanskih i srednjoeuropskih kultura.
Međutim, ono što razlikuje Rijeku od drugih spornih gradova Srednje Europe – čak i od drugog velikog slobodnog lučkog grada, Trsta – jest stupanj izmiješanosti njezinih zajednica. Dok su se drugdje etničke skupine uglavnom držale odvojenima, u Rijeci su se kulture ispreplitale, čineći ovaj grad jedinstvenim slučajem u europskom kontekstu.
Na sceni sam ja „Profesor“, pravi profesor povijesti, ali bez imena. Na predavanju nisam „Vanni D’Alessio“, iako u životu jesam profesor povijesti: predajem na Sveučilištu u Napulju, a više od deset godina predavao sam na Odsjeku za povijest Filozofskog fakulteta u Rijeci, gdje se i nalazi radnja ove dramatizirane lekcije. Ovaj sat povijesti ujedno je i predstava zahvaljujući intervenciji vrsnih glumaca talijanske drame koji tumače različite autore, pa tako i hrvatske, u različitim trenucima povijesti: Giuseppe Nicodemo, Andrea Tich, Aurora Cimino i Mirko Soldano, koji je došao na ideju da napravimo ovu lekciju-predstavu. Mirko Soldano zaslužan je za dramatizaciju ove lekcije, a također je dao važan doprinos u odabiru onoga što ću reći tijekom „sata“. Odabir tekstova napravio sam zajedno s Filipom Jeglińskim, književnikom sa Sveučilišta u Varšavi koji radi doktorat o Rijeci. Bio je to zajednički rad: Mirko Soldano, Filip Jegliński i ja smo zajedno napisali tekst cijelog dramatiziranog predavanja, iako je najveći doprinos originalnih autora koji su opisali grad i koji će biti citirani. Sudjeluju i tri člana Zajednice Talijana Rijeka: Sandro Ferletta, Jan D’Alessio i Dorian Mataija.
Partner mediatico / Medijski pokrovitelj
